ประเพณีก่อพระทราย เป็นกิจกรรมหนึ่งที่ถือปฏิบัตินิยมจัดให้มีขึ้นในช่วงเทศกาลวันขึ้นปีใหม่(ตรุษสงกรานต์) ของชาวพุทธ โดยมีแนวความคิดในการที่จะขนทรายเข้าวัด เพื่อใช้ในการก่อสร้างหรือ ซ่อมแซมเสนาสนะ รูปแบบของพระทรายจะบ่งบอกหรือสื่อความหมายถึงเรื่องราวของพุทธศาสนาและมักจะ มีลักษณะรูปทรงเป็น พระสถูป เจดีย์ พระปรางค์ พระพุทธรูป หรือสิ่งของอื่นใดที่เกี่ยวกับพระพุทธศาสนา แล้วประดับตกแต่งด้วยวัสดุต่างๆ อาทิเช่น ดอกไม้ เปลือกหอยและธงทิวต่างๆ เพื่อให้เกิดความสวยงามการ ก่อพระทรายวันไหลบางแสนเป็นประเพณีของท้องถิ่นที่ได้กระทำสืบเนื่องต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน

เทศบาลเมืองแสนสุขจึงได้ถือเป็นโอกาสสำคัญที่จะจัดการประกวดก่อพระทรายวันไหลบางแสนขึ้น ณ บริเวณชายหาดบางแสน โดยแบ่งการประกวดออกเป็น ๕ ประเภท ดังนี้